Cymerodd Abraham wraig arall, a'i henw oedd Keturah. 2Hi a esgorodd arno Zimran, Jokshan, Medan, Midian, Ishbak, a Shuah. 3Roedd Jokshan yn llosgi Sheba a Dedan. Meibion Dedan oedd Asshurim, Letushim, a Leummim. 4Meibion Midian oedd Ephah, Epher, Hanoch, Abida, ac Eldaah. Plant Keturah oedd y rhain i gyd. 5Rhoddodd Abraham bopeth oedd ganddo i Isaac. 6Ond i feibion ei ordderchwragedd rhoddodd Abraham roddion, a thra roedd yn dal i fyw anfonodd nhw oddi wrth ei fab Isaac, tua'r dwyrain i wlad y dwyrain. 7Dyma ddyddiau blynyddoedd bywyd Abraham, 175 mlynedd. 8Anadlodd Abraham ei olaf a bu farw mewn henaint da, yn hen ddyn ac yn llawn blynyddoedd, a chasglwyd ef at ei bobl. 9Claddodd Isaac ac Ismael ei feibion ef yn ogof Machpelah, ym maes Effraim fab Zohar yr Hethiad, i'r dwyrain o Mamre, 10y maes a brynodd Abraham gan yr Hethiaid. Yno, claddwyd Abraham, gyda Sarah ei wraig. 11Ar ôl marwolaeth Abraham, bendithiodd Duw Isaac ei fab. Ymsefydlodd Isaac yn Beer-lahai-roi.
- Gn 23:1-2, Gn 28:1, 1Cr 1:32-33
- Gn 36:35, Gn 37:28, Gn 37:36, Ex 2:15-16, Ex 18:1-4, Nm 22:4, Nm 25:17-18, Nm 31:2, Nm 31:8, Ba 6:1-8, 1Cr 1:32-33, Jo 2:11, Je 25:25
- 2Sm 2:9, 1Br 10:1, Jo 6:19, Sa 72:10, Je 25:23, Je 49:8, El 25:13, El 27:6, El 27:20
- Ei 60:6
- Gn 21:10-12, Gn 24:36, Sa 68:18, Mt 11:27, Mt 28:18, In 3:35, In 17:2, Rn 8:17, Rn 8:32, Rn 9:7-9, 1Co 3:21-23, Gl 3:29, Gl 4:28, Cl 1:19, Hb 1:2
- Gn 16:3, Gn 21:14, Gn 25:1, Gn 30:4, Gn 30:9, Gn 32:22, Gn 35:22, Ba 6:3, Ba 19:1-2, Ba 19:4, Jo 1:1, Jo 1:3, Sa 17:14-15, Mt 5:45, Lc 11:11-13, Ac 14:17
- Gn 12:4
- Gn 15:15, Gn 25:7, Gn 25:17, Gn 35:18, Gn 35:28-29, Gn 47:8-9, Gn 49:29, Gn 49:33, Nm 20:24, Nm 27:13, Ba 2:10, Ba 8:32, 1Cr 29:28, Jo 5:26, Jo 42:17, Di 20:29, Je 6:11, Ac 5:5, Ac 5:10, Ac 12:23, Ac 13:36
- Gn 21:9-10, Gn 23:9-20, Gn 35:29, Gn 49:29-30, Gn 50:13
- Gn 23:16, Gn 49:31
- Gn 12:2, Gn 16:14, Gn 17:19, Gn 22:17, Gn 24:62, Gn 50:24
12Dyma genedlaethau Ismael, mab Abraham, a esgorodd Hagar yr Aifft, gwas Sarah, ar Abraham. 13Dyma enwau meibion Ismael, a enwir yn nhrefn eu genedigaeth: Nebaioth, cyntafanedig Ismael; a Kedar, Adbeel, Mibsam, 14Mishma, Dumah, Massa, 15Hadad, Tema, Jetur, Naphish, a Kedemah. 16Dyma feibion Ismael a dyma eu henwau, yn ôl eu pentrefi a chan eu gwersylloedd, deuddeg tywysog yn ôl eu llwythau. 17(Dyma flynyddoedd bywyd Ismael: 137 mlynedd. Anadlodd ei olaf a bu farw, a chasglwyd ef at ei bobl.) 18Fe wnaethant ymgartrefu o Havilah i Shur, sydd gyferbyn â'r Aifft i gyfeiriad Assyria. Ymgartrefodd yn erbyn ei holl berthnasau.
- Gn 16:10-15, Gn 17:20, Gn 21:13, Sa 83:6
- Gn 36:3, 1Cr 1:29-31, Sa 120:5, Ca 1:5, Ei 21:16-17, Ei 42:11, Ei 60:7
- Ei 21:11, Ei 21:16
- 1Cr 5:19, Jo 2:11
- Gn 17:20, Gn 17:23
- Gn 15:15, Gn 25:7-8
- Gn 2:11, Gn 10:7, Gn 10:29, Gn 13:10, Gn 14:10, Gn 16:12, Gn 20:1, Gn 21:14, Gn 21:21, 1Sm 15:7, 1Br 23:29, Sa 78:64, Ei 19:23-24
19Dyma genedlaethau Isaac, mab Abraham: fe beiddiodd Abraham ag Isaac, 20ac roedd Isaac yn ddeugain mlwydd oed pan gymerodd Rebeca i fod yn wraig iddo, merch Bethuel yr Aramean o Paddan-aram, chwaer Laban yr Aramean. 21Gweddïodd Isaac ar yr ARGLWYDD am ei wraig, am ei bod hi'n ddiffrwyth. Caniataodd yr ARGLWYDD ei weddi, a beichiogodd Rebeca ei wraig. 22Roedd y plant yn cael trafferth gyda'i gilydd o'i mewn, a dywedodd, "Os felly, pam mae hyn yn digwydd i mi?" Felly aeth i holi'r ARGLWYDD.
- 1Cr 1:32, Mt 1:2, Lc 3:34, Ac 7:8
- Gn 22:23, Gn 24:29, Gn 24:67, Gn 28:5-6, Gn 31:18, Gn 31:20, Gn 31:24, Gn 35:9, Dt 26:5, Lc 4:27
- Gn 11:30, Gn 15:2-3, Gn 16:2, Gn 17:16-19, 1Sm 1:2, 1Sm 1:11, 1Sm 1:27, 1Cr 5:20, 2Cr 33:13, Er 8:23, Sa 50:15, Sa 65:2, Sa 91:15, Sa 127:3, Sa 145:19, Di 10:24, Ei 45:11, Ei 58:9, Ei 65:24, Lc 1:7, Lc 1:13, Rn 9:10-12
- 1Sm 9:9, 1Sm 10:22, 1Sm 22:15, 1Sm 28:6, 1Sm 30:8, El 20:31, El 36:37
23A dywedodd yr ARGLWYDD wrthi, "Mae dwy genedl yn eich croth, a bydd dwy bobloedd o'ch mewn yn cael eu rhannu; bydd y naill yn gryfach na'r llall, yr hynaf fydd yn gwasanaethu'r ieuengaf." 24Pan gwblhawyd ei dyddiau i eni, wele efeilliaid yn ei chroth. 25Daeth y cyntaf allan yn goch, ei gorff i gyd fel clogyn blewog, felly dyma nhw'n galw ei enw Esau. 26Wedi hynny daeth ei frawd allan gyda'i law yn dal sawdl Esau, felly Jacob oedd ei enw. Roedd Isaac yn drigain oed pan ddaeth hi â nhw.
- Gn 17:4, Gn 17:16, Gn 24:60, Gn 25:27, Gn 27:29, Gn 27:40, Gn 32:6, Gn 33:3, Gn 36:31, Nm 20:14, 2Sm 8:14, 1Br 22:47, 1Cr 18:13, 2Cr 25:11-12, Sa 60:8-9, Sa 83:5-15, Ei 34:1-17, Ei 63:1-6, Je 49:7-22, El 25:12-14, El 35:1-15, Am 1:11-12, Ob 1:1-16, Mc 1:2-5, Rn 9:10-13
- Gn 27:11, Gn 27:16, Gn 27:23
- Gn 27:36, Gn 38:28-30, Hs 12:3
27Pan dyfodd y bechgyn i fyny, roedd Esau yn heliwr medrus, yn ddyn y maes, tra roedd Jacob yn ddyn tawel, yn preswylio mewn pebyll. 28Roedd Isaac yn caru Esau oherwydd ei fod yn bwyta o'i gêm, ond roedd Rebeca yn caru Jacob. 29Unwaith pan oedd Jacob yn coginio stiw, daeth Esau i mewn o'r cae, ac roedd wedi blino'n lân. 30A dywedodd Esau wrth Jacob, "Gadewch imi fwyta peth o'r stiw coch hwnnw, oherwydd rydw i wedi blino'n lân!" (Felly Edom oedd ei enw.)
- Gn 6:9, Gn 10:9, Gn 21:20, Gn 27:3-5, Gn 27:40, Gn 28:10-11, Gn 31:39-41, Gn 46:34, Jo 1:1, Jo 1:8, Jo 2:3, Sa 37:37, Hb 11:9
- Gn 27:4, Gn 27:6-7, Gn 27:9, Gn 27:19, Gn 27:25, Gn 27:31
- Ba 8:4-5, 1Sm 14:28, 1Sm 14:31, Di 13:25, Ei 40:30-31
- Gn 36:1, Gn 36:9, Gn 36:43, Ex 15:15, Nm 20:14-21, Dt 23:7, 1Br 8:20
31Meddai Jacob, "Gwerthu i mi dy enedigaeth-fraint yn awr."
32Meddai Esau, "Rydw i ar fin marw; o ba ddefnydd sy'n enedigaeth-fraint i mi?"
33Meddai Jacob, "Tyngwch i mi nawr." Felly tyngodd iddo a gwerthu ei enedigaeth-fraint i Jacob.
34Yna rhoddodd Jacob fara a stiw corbys i Esau, ac roedd yn bwyta ac yn yfed ac yn codi ac yn mynd ei ffordd. Felly dirmygodd Esau ei enedigaeth-fraint.