Nawr roedd y casglwyr trethi a phechaduriaid i gyd yn agosáu i'w glywed. 2A baglodd y Phariseaid a'r ysgrifenyddion, gan ddweud, "Mae'r dyn hwn yn derbyn pechaduriaid ac yn bwyta gyda nhw."
3Felly dywedodd wrth y ddameg hon wrthyn nhw: 4"Pa ddyn ohonoch chi, sydd â chant o ddefaid, os yw wedi colli un ohonyn nhw, nad yw'n gadael y naw deg naw yn y wlad agored, ac yn mynd ar ôl yr un sydd ar goll, nes iddo ddod o hyd iddo? 5Ac wedi iddo ddod o hyd iddo, mae'n ei osod ar ei ysgwyddau, gan lawenhau. 6A phan ddaw adref, mae'n galw gyda'i ffrindiau a'i gymdogion ynghyd, gan ddweud wrthynt, 'Llawenhewch gyda mi, oherwydd cefais fy defaid a gollwyd.' 7Yn union felly, rwy'n dweud wrthych chi, bydd mwy o lawenydd yn y nefoedd dros un pechadur sy'n edifarhau na dros naw deg naw o bobl gyfiawn nad oes angen edifeirwch arnyn nhw. 8"Neu pa fenyw, sydd â deg darn arian, os yw'n colli un darn arian, nad yw'n goleuo lamp ac yn ysgubo'r tŷ ac yn ceisio'n ddiwyd nes iddi ddod o hyd iddi? 9Ac wedi iddi ddod o hyd iddi, mae'n galw ei ffrindiau a'i chymdogion at ei gilydd, gan ddweud, 'Llawenhewch gyda mi, oherwydd rwyf wedi dod o hyd i'r geiniog yr oeddwn wedi'i cholli.' 10Yn union felly, rwy'n dweud wrthych chi, mae llawenydd o flaen angylion Duw dros un pechadur sy'n edifarhau. "
- Sa 119:176, Ei 53:6, Je 50:6, El 34:8, El 34:11-12, El 34:16, El 34:31, Mt 12:11, Mt 18:12-14, Lc 13:15, Lc 15:4-7, Lc 19:10, In 10:15-16, In 10:26-28, Rn 2:1, 1Pe 2:25
- Ei 40:10-11, Ei 46:3-4, Ei 53:10-11, Ei 62:5, Ei 62:12, Ei 63:9, Je 32:41-42, El 18:23, El 33:11, Mi 5:4, Mi 7:18, Sf 3:17, Lc 15:23-24, Lc 15:32, Lc 19:9, Lc 23:43, In 4:34-35, In 15:11, Ac 9:1-16, Rn 10:20-21, Ef 1:19-20, Ef 2:3-6, Ef 2:10, Ef 3:7, 1Th 1:5, 2Tm 2:26, Ti 3:3-7, Hb 12:2, 1Pe 1:5
- Sa 119:176, Ei 66:10-11, Lc 2:13-14, Lc 15:7, Lc 15:10, Lc 15:24, In 3:29, In 15:14, Ac 11:23, Ac 15:3, Ph 1:4, Ph 2:17, Ph 4:1, 1Th 2:19, 1Th 3:7-9, 1Pe 2:10, 1Pe 2:25
- Di 30:12, Mt 18:13, Lc 5:32, Lc 15:10, Lc 15:29, Lc 15:32, Lc 16:15, Lc 18:9-11, Rn 7:9, Ph 3:6-7
- El 34:12, Lc 19:10, In 10:16, In 11:52, Ef 2:17
- Lc 15:6-7
- 2Cr 33:13-19, El 18:23, El 18:32, El 33:11, Mt 18:10, Mt 18:14, Mt 28:5-7, Lc 2:1-14, Lc 7:47, Lc 13:5, Lc 15:7, Ac 5:19, Ac 10:3-5, Ac 11:18, 2Co 7:10, Pl 1:15, Hb 1:14, Dg 5:11-14
11Ac meddai, "Roedd yna ddyn a oedd â dau fab. 12A dywedodd yr ieuengaf ohonynt wrth ei dad, 'O Dad, dyro imi y gyfran o eiddo sydd yn dod ataf.' A rhannodd ei eiddo rhyngddynt. 13Ddim lawer o ddyddiau yn ddiweddarach, casglodd y mab iau bopeth oedd ganddo a mynd ar daith i wlad bell, ac yno fe wastraffodd ei eiddo wrth fyw'n ddi-hid. 14Ac wedi iddo dreulio popeth, cododd newyn difrifol yn y wlad honno, a dechreuodd fod mewn angen. 15Felly aeth a llogi ei hun allan i un o ddinasyddion y wlad honno, a'i hanfonodd i'w gaeau i fwydo moch. 16Ac roedd yn hiraethu am gael ei fwydo â'r codennau roedd y moch yn eu bwyta, a neb yn rhoi dim iddo. 17"Ond pan ddaeth ato'i hun, dywedodd, 'Faint o weision llogi fy nhad sydd â mwy na digon o fara, ond rydw i'n difetha yma â newyn! 18Byddaf yn codi ac yn mynd at fy nhad, a dywedaf wrtho, "O Dad, pechais yn erbyn y nefoedd a ger dy fron. 19Nid wyf bellach yn deilwng i gael fy ngalw'n fab. Trin fi fel un o'ch gweision wedi'u cyflogi. "'
- Mt 21:23-31
- Dt 21:16-17, Sa 16:5-6, Sa 17:14, Mc 12:44, Lc 15:30
- 2Cr 33:1-10, Jo 21:13-15, Jo 22:17-18, Sa 10:4-6, Sa 73:27, Di 5:8-14, Di 6:26, Di 18:9, Di 21:17, Di 21:20, Di 23:19-22, Di 27:8, Di 28:7, Di 29:3, Pr 11:9-10, Ei 1:4, Ei 22:13, Ei 30:11, Ei 56:12, Je 2:5, Je 2:13, Je 2:17-19, Je 2:31, Am 6:3-7, Mi 6:3, Lc 15:30, Lc 16:1, Lc 16:19, Rn 13:13-14, Ef 2:13, Ef 2:17, 1Pe 4:3-4, 2Pe 2:13
- 2Cr 33:11, El 16:27, Hs 2:9-14, Am 8:9-12
- Ex 10:3, 2Cr 28:22, Ei 1:5, Ei 1:9-13, Ei 57:17, Je 5:3, Je 8:4-6, Je 31:18-19, El 16:52, El 16:63, Na 3:6, Mc 2:9, Lc 8:32-34, Lc 15:13, Rn 1:24-26, Rn 6:22, 1Co 6:9-11, Ef 2:2-3, Ef 4:17-19, Ef 5:11-12, Cl 3:5-7, 2Tm 2:25-26, Ti 3:3, Dg 2:21-22
- Sa 73:22, Sa 142:4, Ei 44:20, Ei 55:2, Ei 57:3, Gr 4:5, Hs 12:1, Jo 2:2-8, Rn 6:19-21
- Sa 73:20, Pr 9:3, Je 31:19, Gr 1:7, El 18:28, Lc 8:35, Lc 15:18-19, Lc 16:23, Ac 2:37, Ac 16:29-30, Ac 26:11-19, Ef 2:4-5, Ef 5:14, Ti 3:4-6, Ig 1:16-18
- Lf 26:40-41, 1Br 8:47-48, 1Br 20:30-31, 1Br 7:3-4, 2Cr 33:12-13, 2Cr 33:19, Jo 33:27-28, Jo 36:8-10, Sa 25:11, Sa 32:3-5, Sa 51:3-5, Sa 116:3-7, Di 23:13, Ei 63:16, Je 3:19, Je 31:6-9, Je 31:20, Je 50:4-5, Gr 3:18-22, Gr 3:29, Gr 3:40, Dn 4:26, Hs 2:6-7, Hs 14:1-3, Jo 2:4, Jo 3:9, Mt 3:6, Mt 6:9, Mt 6:14, Mt 7:11, Lc 11:2, Lc 15:21, Lc 18:13, 1In 1:8-10
- Gn 32:10, Jo 9:24-25, Jo 42:6, Sa 84:10, Mt 15:26-27, Lc 5:8, Lc 7:6-7, 1Co 15:9, 1Tm 1:13-16, Ig 4:8-10, 1Pe 5:6
20Cododd a daeth at ei dad. Ond tra roedd yn dal i fod yn bell i ffwrdd, gwelodd ei dad ef a theimlo tosturi, a rhedeg a'i gofleidio a'i gusanu. 21A dywedodd y mab wrtho, 'O Dad, pechais yn erbyn y nefoedd a ger dy fron. Nid wyf bellach yn deilwng i gael fy ngalw'n fab. '
22Ond dywedodd y tad wrth ei weision, 'Dewch â'r fantell orau yn gyflym, a'i rhoi arni, a rhoi modrwy ar ei law, ac esgidiau ar ei draed. 23A dewch â'r llo tew a'i ladd, a gadewch inni fwyta a dathlu. 24Am hyn roedd fy mab wedi marw, ac yn fyw eto; collwyd ef, a cheir hyd iddo. ' A dyma nhw'n dechrau dathlu.
- Gn 41:42, Dt 33:25, Es 3:10, Es 8:2, Sa 18:33, Sa 45:13, Sa 132:9, Sa 132:16, Ca 7:1, Ei 61:10, El 16:9-13, Sc 3:3-5, Mt 22:11-12, Rn 3:22, Rn 8:15, Rn 13:14, Gl 3:27, Gl 4:5-6, Ef 1:13-14, Ef 4:22-24, Ef 6:15, Dg 2:17, Dg 3:4-5, Dg 3:18, Dg 6:11, Dg 7:9, Dg 7:13-14, Dg 19:8
- Gn 18:7, Sa 63:5, Di 9:2, Ei 25:6, Ei 65:13-14, Mt 22:2-14
- Gn 45:28, Ei 35:10, Ei 66:11, Je 31:12-17, El 34:4, El 34:16, Mt 18:10-13, Mc 8:22, Lc 10:19, Lc 15:4, Lc 15:7-9, Lc 15:32, Lc 19:10, In 5:21, In 5:24-25, In 11:25, Rn 6:11, Rn 6:13, Rn 8:2, Rn 11:15, Rn 12:15, 1Co 12:26, 2Co 5:14-15, Ef 2:1, Ef 2:5, Ef 5:14, Cl 2:13, 1Tm 5:6, Jd 1:12, Dg 3:1
25"Nawr roedd ei fab hŷn yn y maes, ac wrth iddo ddod a dod yn agos at y tŷ, clywodd gerddoriaeth a dawnsio. 26Galwodd un o'r gweision a gofyn beth oedd ystyr y pethau hyn. 27Ac meddai wrtho, 'Mae eich brawd wedi dod, a'ch tad wedi lladd y llo tew, oherwydd ei fod wedi ei dderbyn yn ôl yn ddiogel ac yn gadarn.' 28Ond roedd yn ddig a gwrthododd fynd i mewn. Daeth ei dad allan a'i ddenu, 29ond atebodd ei dad, 'Edrychwch, y blynyddoedd lawer hyn yr wyf wedi eich gwasanaethu, ac ni wnes i erioed anufuddhau i'ch gorchymyn, ac eto ni roesoch afr ifanc imi erioed, er mwyn imi ddathlu gyda fy ffrindiau. 30Ond pan ddaeth y mab hwn i chi, sydd wedi difa'ch eiddo gyda puteiniaid, fe wnaethoch chi ladd y llo tew ar ei gyfer! '
- Ex 15:20, 2Sm 6:14, Sa 30:11, Sa 126:1, Sa 149:3, Sa 150:4, Pr 3:4, Je 31:4, Lc 7:32, Lc 15:11-12
- Lc 15:30, Ac 9:17, Ac 22:13, Pl 1:16
- Gn 4:5-7, 1Sm 17:28, 1Sm 18:8, Ei 65:5, Ei 66:5, Jo 4:1-4, Jo 4:9, Mt 20:11, Lc 5:30, Lc 7:39, Lc 13:34, Lc 15:2, Lc 24:47, Ac 13:45, Ac 13:50, Ac 14:2, Ac 14:19, Ac 22:21-22, Rn 10:19, 2Co 5:20, 1Th 2:16
- 1Sm 15:13-14, Ei 58:2-3, Ei 65:5, Sc 7:3, Mc 1:12-13, Mc 3:14, Mt 20:12, Lc 15:7, Lc 17:10, Lc 18:9, Lc 18:11-12, Lc 18:20-21, Lc 19:21, Rn 3:20, Rn 3:27, Rn 7:9, Rn 10:3, Ph 3:4-6, 1In 1:8-10, Dg 2:17, Dg 3:17
- Ex 32:7, Ex 32:11, Di 29:3, Lc 15:12-13, Lc 15:22-23, Lc 15:32, Lc 18:11
31Ac meddai wrtho, 'Fab, rwyt ti gyda mi bob amser, a ti sydd yn eiddo i mi i gyd. 32Roedd yn addas dathlu a bod yn llawen, oherwydd roedd eich brawd wedi marw, ac yn fyw; collwyd ef, a cheir hyd iddo. '"