Daeth Paul hefyd i Derbe ac i Lystra. Roedd disgybl yno, o'r enw Timotheus, yn fab i ddynes Iddewig a oedd yn gredwr, ond Groegwr oedd ei dad. ²Roedd y brodyr yn Lystra ac Iconium yn siarad yn dda amdano. ³Roedd Paul eisiau i Timotheus fynd gydag ef, ac aeth ag ef a'i enwaedu oherwydd yr Iddewon a oedd yn y lleoedd hynny, oherwydd roeddent i gyd yn gwybod mai Groegwr oedd ei dad. ⁴Wrth iddynt fynd ar eu ffordd trwy'r dinasoedd, fe wnaethant gyflawni iddynt am gadw at y penderfyniadau a gyrhaeddwyd gan yr apostolion a'r henuriaid a oedd yn Jerwsalem. ⁵Felly cryfhawyd yr eglwysi yn y ffydd, a chynyddent yn eu niferoedd yn feunyddiol.

⁶Aethant trwy ranbarth Phrygia a Galatia, ar ôl cael eu gwahardd gan yr Ysbryd Glân i siarad y gair yn Asia. ⁷Ac wedi iddyn nhw ddod i fyny i Mysia, fe wnaethant geisio mynd i mewn i Bithynia, ond ni chaniataodd Ysbryd Iesu iddynt. ⁸Felly, wrth fynd heibio i Mysia, aethant i lawr i Troas. ⁹Ac ymddangosodd gweledigaeth i Paul yn y nos: roedd dyn o Facedonia yn sefyll yno, yn ei annog ac yn dweud, "Dewch draw i Macedonia a'n helpu ni." ¹⁰A phan welodd Paul y weledigaeth, ar unwaith fe wnaethon ni geisio mynd ymlaen i Macedonia, gan ddod i'r casgliad bod Duw wedi ein galw i bregethu'r efengyl iddyn nhw. ¹¹Felly, wrth hwylio o Troas, gwnaethom fordaith uniongyrchol i Samothrace, a'r diwrnod canlynol i Neapolis, ¹²ac oddi yno i Philippi, sy'n ddinas flaenllaw yn ardal Macedonia ac yn wladfa Rufeinig. Fe wnaethon ni aros yn y ddinas hon rai dyddiau.

¹³Ac ar y dydd Saboth aethon ni y tu allan i'r giât i lan yr afon, lle roedden ni'n tybio bod man gweddi, ac eisteddon ni i lawr a siarad â'r menywod oedd wedi dod at ei gilydd. ¹⁴Un a'n clywodd oedd dynes o'r enw Lydia, o ddinas Thyatira, gwerthwr nwyddau porffor, a oedd yn addolwr i Dduw. Agorodd yr Arglwydd ei chalon i roi sylw i'r hyn a ddywedwyd gan Paul. ¹⁵Ac ar ôl iddi gael ei bedyddio, a'i theulu hefyd, fe wnaeth hi ein hannog, gan ddweud, "Os ydych chi wedi fy marnu i fod yn ffyddlon i'r Arglwydd, dewch i'm tŷ ac aros." Ac roedd hi'n drech na ni.

¹⁶Wrth inni fynd i'r man gweddi, cyfarfuom â merch gaethweision a oedd ag ysbryd dewiniaeth a dod â llawer o ennill i'w pherchnogion trwy ddweud ffortiwn. ¹⁷Dilynodd hi Paul a ninnau, gan weiddi, "Mae'r dynion hyn yn weision i'r Duw Goruchaf, sy'n cyhoeddi i chi ffordd iachawdwriaeth."

¹⁸A dyma hi'n dal i wneud am ddyddiau lawer. Ar ôl cythruddo Paul yn fawr, trodd a dweud wrth yr ysbryd, "Rwy'n gorchymyn i chi yn enw Iesu Grist ddod allan ohoni." Ac fe ddaeth allan yr union awr honno. ¹⁹Ond pan welodd ei pherchnogion fod eu gobaith o ennill wedi diflannu, fe wnaethon nhw gipio Paul a Silas a'u llusgo i'r farchnad o flaen y llywodraethwyr. ²⁰Ac wedi iddyn nhw ddod â nhw at yr ynadon, dywedon nhw, "Iddewon yw'r dynion hyn, ac maen nhw'n aflonyddu ar ein dinas. ²¹Maen nhw'n eirioli tollau nad ydyn nhw'n gyfreithlon i ni fel Rhufeiniaid eu derbyn neu eu hymarfer. "

²²Ymunodd y dorf i ymosod arnyn nhw, ac fe wnaeth yr ynadon rwygo'r dillad oddi arnyn nhw a rhoi gorchmynion i'w curo â gwiail. ²³Ac wedi iddyn nhw beri sawl ergyd arnyn nhw, fe wnaethon nhw eu taflu i'r carchar, gan orchymyn i'r carcharor eu cadw'n ddiogel. ²⁴Ar ôl derbyn y gorchymyn hwn, rhoddodd nhw i'r carchar mewnol a chau eu traed yn y stociau.

²⁵Tua hanner nos roedd Paul a Silas yn gweddïo ac yn canu emynau i Dduw, ac roedd y carcharorion yn gwrando arnyn nhw, ²⁶ac yn sydyn bu daeargryn mawr, fel bod sylfeini'r carchar yn cael eu hysgwyd. Ac ar unwaith agorwyd yr holl ddrysau, a bondiau pawb heb eu gwasgu. ²⁷Pan ddeffrodd y carcharor a gweld bod drysau’r carchar ar agor, tynnodd ei gleddyf ac roedd ar fin lladd ei hun, gan dybio bod y carcharorion wedi dianc. ²⁸Ond gwaeddodd Paul â llais uchel, "Peidiwch â niweidio'ch hun, oherwydd rydyn ni i gyd yma."

²⁹A galwodd y carcharor am oleuadau a rhuthro i mewn, a chrynu gan ofn fe syrthiodd i lawr o flaen Paul a Silas. ³⁰Yna daeth â nhw allan a dweud, "Ha wŷr, beth sy'n rhaid i mi ei wneud i gael fy achub?"

³¹A dywedon nhw, "Credwch yn yr Arglwydd Iesu, a byddwch chi'n gadwedig, chi a'ch teulu." ³²A hwy a lefarasant air yr Arglwydd wrtho ac â phawb oedd yn ei dŷ.

³³Ac efe a'u cymerodd yr un awr o'r nos a golchi eu clwyfau; a bedyddiwyd ef ar unwaith, ef a'i deulu i gyd. ³⁴Yna daeth â nhw i fyny i'w dŷ a gosod bwyd o'u blaenau. Ac roedd yn llawenhau ynghyd â'i deulu cyfan ei fod wedi credu yn Nuw.

³⁵Ond pan oedd hi'n ddydd, anfonodd yr ynadon at yr heddlu, gan ddweud, "Gadewch i'r dynion hynny fynd."

³⁶Ac adroddodd y carcharor y geiriau hyn wrth Paul, gan ddweud, "Mae'r ynadon wedi anfon i adael i chi fynd. Felly dewch allan nawr a mynd mewn heddwch."

³⁷Ond dywedodd Paul wrthyn nhw, "Maen nhw wedi ein curo ni'n gyhoeddus, yn ddiamod, dynion sy'n ddinasyddion Rhufeinig, ac wedi ein taflu i'r carchar; ac ydyn nhw nawr yn ein taflu ni allan yn gyfrinachol? Na! Gadewch iddyn nhw ddod eu hunain a mynd â ni allan."

³⁸Adroddodd yr heddlu'r geiriau hyn i'r ynadon, ac roeddent yn ofni pan glywsant eu bod yn ddinasyddion Rhufeinig. ³⁹Felly daethant ac ymddiheuro iddynt. A dyma nhw'n mynd â nhw allan a gofyn iddyn nhw adael y ddinas. ⁴⁰Felly aethant allan o'r carchar ac ymweld â Lydia. Ac wedi gweld y brodyr, fe wnaethon nhw eu hannog a gadael.